SVS 1982

Jónas Jónsson frá Hriflu fæddist 1. maí 1885, dó í Reykjavík 19. júlí 1968.

Jónas var fæddur á smábænum Hriflu í Suður-Þingeyjarsýslu árið 1885. Jörðin var talin ein sú rýrasta í sveitinni en á móti kom að hún var í alfaraleið og var því mjög gestkvæmt þar. Hann stundaði nám við Möðruvallarskóla og er sagt að þar hafi forystuhæfileikar hans komið í ljós fyrir alvöru. Hann sótti um inngöngu í Latínuskólann í Reykjavík (nú Menntaskólann í Reykjavík) árið 1905, en hann hafði átt í miklum bréfasamskiptum við skólapilta í Framtíðinni, málfundafélagi skólans. Skemmst er frá því að segja að Steingrímur Thorsteinsson, rektor, hafnaði umsókn hans. Jónas safnaði þá styrkjum til náms við lýðháskólann í Askov í Danmörku og hélt síðan til Englands og lærði í Ruskin College í Oxford. Sá skóli var rekinn af bresku samvinnuhreyfingunni og verkalýðshreyfingunni og má segja að hann sé fyrsti verkamannaháskólinn í heimi. Jónas hafði frá barnsbeini verið mikill áhugamaður um ensku og taldi sig því slá tvær flugur í einu höggi með því að fara þangað; hann lærði ensku og kynntist nýjum straumum. Við komuna heim til Íslands árið 1909 snerist hann gegn nýríkum Íslendingum. Stuttu eftir komuna hóf hann afskipti af stjórnmálum og varð landskjörinn þingmaður árið 1922 og dómsmálaráðherra 1927. Hann hafði þó verið viðloðandi stjórnmál mun lengur og er hann talinn hafa verið sá sem ruddi nýrri flokkaskipan braut í landinu og þannig riðlað gamla valdahlutfallinu í landinu. Þá tók hann sem dómsmálaráðherra margar óvinsælar ákvarðanir og spunnust af miklar deilur. Ber þar helst að nefna læknadeiluna, fimmtardómsfrumvarpið og Íslandsbankamálið.

Jónas sat á Alþingi frá 1922 til 1949 fyrir Framsóknarflokkinn. Hann var einnig dóms- og kirkjumálaráðherra 1927—1932.

Jónas skrifaði mikið, bækur, bókarkafla og greinar í blöð og tímarit einkum um alskonar þjóðfélagsmál ekki síst um samvinnumál.

Úr Wikipedia.com